Jak wiemy jest to wyjątkowy czas dla kobiety, ale jej stan zdrowia jamy ustnej ma wpływ na przebieg ciąży oraz na rozwój dziecka.
W organizmie kobiety ciężarnej dochodzi do wielu zmian, głównie dotyczą one układu hormonalnego, immunologicznego oraz zmieniają się jej nawyki żywieniowe. Mogą pojawić się również zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Zaburzenia te zwiększają ryzyko wystąpienia chorób w obrębie jamy ustnej.
Profilaktyka stomatologiczna u kobiet w ciąży powinna obejmować zapobieganie próchnicy zębów, kwasowej erozji szkliwa i chorobom przyzębia.
Optymalnym okresem do przeprowadzania zabiegów stomatologicznych jest II trymestr ciąży (14.-27. tydzień) – wtedy to możemy wykonać skaling, przeprowadzić leczenie zachowawcze czy nawet wykonać ekstrakcje zębów.
Najczęstszą chorobą jamy ustnej u tychże pacjentek jest ciążowe zapalenie dziąseł.
Zazwyczaj pojawia się w drugim miesiącu od zapłodnienia i może trwać przez cały okres ciąży.
Choruje na nie ok 60-75% pacjentek.
Na występowanie zapalenia dziąseł ma wpływ:
- higiena jamy ustnej,
- stopień odżywienia (niekorzystny wpływ mają niedobory witaminy D, witamin z grupy B, żelaza i magnezu)
- częstotliwość posiłków
- ilość spożywanych węglowodanów
- występujące choroby np.. cukrzyca
- inne choroby jamy ustnej sprzed ciąży.
Nie leczone może doprowadzić do:
- porodu przedwczesnego
- niskiej masy urodzeniowej dziecka
- wrodzonej infekcji u noworodka (np.. zapalenia płuc)
- stanu przedrzucawkowego
- cukrzycy ciążowej.
W okresie ciąży mogą pojawiać się nadziąślaki czyli guzy ciążowe. Są to miejscowe, zwykle zapalne guzki brodawki międzyzębowej, który mogą, ale nie muszą zawierać ropę. Najczęściej obserwowane są w rejonie przednim, ale mogą występować w całej jamie ustnej.
Trochę badań:
- ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu u pacjentek z zaawansowaną postacią zapalenia przyzębia jest prawie 4,5 razy większe niż u pacjentek ze zdrowym przyzębiem,
- u kobiet z chorobą przyzębia ryzyko wystąpienia porodu z niską masą urodzeniową jest prawie 3 krotnie większe,
- wykazano ponad dwukrotny wzrost ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej,
- kobiety z podwyższonym CRP oraz cechami stanu zapalnego dziąseł mają 6 krotnie wyższe ryzyko rzucawki.
Ważne jest nasze uświadomienie pacjentki, jak powinna dbać o higienę jamy ustnej oraz odpowiednio ją zmotywować.
Zalecenia higienizacyjne:
- szczotkowanie zębów min. 2 razy dziennie po 2 min – stosowanie miękkich szczotek do zębów,
- stosowanie pasty z fluorem, ważny jest smak i zapach – pacjentki w ciąży mają bardziej wyczulony smak i zapach. W przypadku stanów zapalnych – pasta ze składnikami antybakteryjnymi np.. fluorek cyny, chlorheksydyna.
- nitkowanie
- stosowanie irygatora – masaż dziąseł przyśpieszy regenerację
- oczyszczanie powierzchni języka
- żucie gumy z ksylitolem, 2-3 razy dziennie po posiłkach, przez 5 min
- stosowanie płukanek alkalicznych oraz preparatów remineralizujących szkliwo w celu obniżenia ryzyka kwasowej erozji szkliwa zębów. W przypadku problemów z dziąsłami płukanki z chlorheksydyną.
- można zalecić Salistat- probiotyk – szczep Lactobacillus salivarius – korzystnie modyfikuje skład mikroflory przyzębia
- kontrole stomatologiczne min co 3 miesiące.